ตาแห้งมาก (Severe Dry Eye)

ปัจจุบันพบว่ามีผู้ที่มีปัญหาตาแห้งเป็นจำนวนมาก ซึ่งอาจเกิดได้จาก การพักผ่อนน้อย การขาดสารอาหาร อายุที่เพิ่มขึ้น หรือ การใส่คอนแทคเลนส์นิ่ม ฯลฯ ซึ่งผู้ที่มีปัญหาตาแห้งส่วนใหญ่มักจะเป็นแบบไม่รุนแรง มีเพียงอาการแสบตา ส่วนใหญ่เมื่อใช้น้ำตาเทียม ประคบอุ่น หรือนวดเปลือกตา อาการก็จะดีขึ้นหรือหายไป

แต่สำหรับผู้ที่มีปัญหาตาแห้งมาก อาการตาแห้งจะรุนแรงกว่า เช่น แสบตา เจ็บตา หรือตาแดง มักจะพบในผู้ที่มีปัญหาต่อมน้ำตาผลิตน้ำตาน้อยมาก หรือไม่สามารถผลิตน้ำตาได้เลย เช่น ผู้ป่วยโรค Sjogren’s Syndrome และ Steven-Johnson Syndrome หรืออาจจะเกิดจากการระเหยของน้ำตาที่มากเกินไปในผู้ที่กระพริบตาไม่สนิท หรือกระพริบตาไม่ได้

ภาพแสดงให้เห็นถึงตาแดงที่เกิดจากตาแห้งมาก

ที่มา : https://www.allaboutvision.com/conditions/dryeye.htm

ภาพแสดงให้เห็นถึงตาปกติในคนที่สุขภาพตาดีหลังการรักษาตาแห้งมาก

ที่มา : https://www.allaboutvision.com/conditions/dryeye.htm

ปัญหาที่เกิดเมื่อตาแห้งมาก

ในผู้ที่มีปัญหาตาแห้งมาก มักจะพบปัญหาดังนี้

1. เจ็บตาจากกระจกตาถลอก เนื่องจากน้ำตาที่ช่วยในการหล่อลื่นดวงตามีไม่เพียงพอ จึงทำให้เมื่อกระพริบตา เปลือกตาจะถูกับกระจกตาโดยตรง ทำให้กระจกตาถลอกและเจ็บตาได้ ซึ่งการใส่คอนแทคเลนส์พิเศษจะช่วยแก้ปัญหาเรื่องนี้ได้ เนื่องจากเมื่อใส่คอนแทคเลนส์ เปลือกตาจะถูกับเลนส์แทนที่จะถูกระจกตาโดยตรง ทำให้ไม่เจ็บตาจากกระจกตาถลอกได้

รูปภาพแสดงให้เห็นถึงกระจกตาที่ถลอกจากผู้ที่มีปัญหาตาแห้งมาก บริเวณตรงกลางตาดำจะพบจุดที่ถลอกจำนวนมาก

ที่มา : https://www.reviewofoptometry.com/article/dry-eye-debacle

2. มองเห็นไม่ชัด การมองเห็นในตาคนปกติ แสงที่เข้าสู่ตาจะหักเหผ่านชั้นน้ำตาที่เรียบและใส ทำให้แสงที่เข้าสู่ตาเป็นเส้นตรง ทำให้มองเห็นชัด แต่ในผู้ที่มีตาแห้งมาก ชั้นน้ำตาจะไม่เรียบ ทำให้แสงที่เข้าสู่ตาจะฟุ้งกระจายไม่เป็นเส้นตรง ทำให้มองเห็นไม่ชัด นอกจากนี้อาจเกิดได้จากกระจกตามีแผล กระจกตาขุ่นจากแผลถลอกที่กระจกตา ส่งผลให้กระจกตาไม่เรียบ (Irregular Cornea) ซึ่งการใส่คอนแทคเลนส์พิเศษจะช่วยได้ เนื่องจากแสงจะถูกหักเหผ่านผิวเลนส์ที่เรียบแทนกระจกตา ทำให้มองเห็นชัดเจน และช่วยลดกระจกตาถลอกทำให้กระจกตาไม่ขุ่นได้ (แต่ไม่สามารถลดกระจกตาที่ขุ่นไปแล้วได้)
3. ตาแดง ตาแห้งทำให้กระจกตาถลอก จึงทำให้เกิดกระบวนการอักเสบ (Inflammation) กระบวนการนี้จะทำให้เกิดการขยายตัวของเส้นเลือด เพื่อส่งเม็ดเลือดขาวมาจัดการกับเชื้อโรคและลำเลียงสิ่งจำเป็นเพื่อมาซ่อมแซมกระจกตาที่เสียหาย ดังนั้น อาการตาแดงที่คนไข้เห็น มาจากเส้นเลือดที่ตาขยายตัวนั่นเอง ซึ่งคอนแทคเลนส์พิเศษ โดยเฉพาะ Scleral Lens สามารถป้องกันกระจกตาถลอกและตาแห้งได้ ทำให้ลดอาการตาแดงได้
4. แพ้แสง อาการแพ้แสงของคนที่มีปัญหาตาแห้งเกิดจากการฟุ้งกระเจิงของแสงที่มักจะเกิดจากสาเหตุดังนี้

• กระจกตาขุ่น ซึ่งคอนแทคเลนส์พิเศษจะช่วยป้องกันการเกิดแผลถลอกที่กระจกตา ทำให้กระจกตาไม่ขุ่นได้
• ผิวกระจกตาไม่เรียบ การใส่คอนแทคเลนส์พิเศษ โดยเฉพาะ Scleral Lens จะช่วยให้อาการแพ้แสงลดลงได้ เพราะแสงจะหักเหผ่านผิวเลนส์ที่เรียบแทนกระจกตา ทำให้การฟุ้งกระเจิงของแสงลดลง

ภาพแสดงที่ผู้ที่มีปัญหากระจกตาถลอกจากตาแห้งมาก (รูปซ้าย) และการใส่ Scleral Lens ในผู้ที่มีปัญหากระจกตาถลอกจากตาแห้งมาก (รูปขวา)

ที่มา : https://www.reviewofcontactlenses.com/article/scleral-lenses-an-overlooked-fix-for-dry-eye

ตาแห้งมาก (Severe Dry Eye) รุนแรงแค่ไหน

ผู้ที่เป็นตาแห้งมาก มีความเสี่ยงถึงขั้นทำให้ตาบอดได้ เนื่องจากโดยปกติน้ำตาจะทำหน้าที่หล่อลื่นระหว่างกระจกตาและเปลือกตา ทำให้เปลือกตาไม่ถูกับกระจกตาโดยตรง แต่ในผู้ที่ตาแห้งมาก เมื่อกระพริบตา เปลือกตาจะถูกับกระจกตาโดยตรง เนื่องจากไม่มีชั้นน้ำตามาหล่อลื่น ทำให้กระจกตาถลอก เมื่อกระจกตาถลอกซ้ำๆเป็นเวลานาน จะทำให้ร่างกายสร้างเส้นเลือดมาที่กระจกตา (ในตาคนปกติ กระจกตาจะไม่มีเส้นเลือด) เพื่อรักษากระจกตาที่ถลอก ทำให้กระจกตาขุ่นและตาบอดในที่สุด นอกจากนี้ในผู้ที่กระพริบตาไม่สนิทหรือกระพริบตาไม่ได้ กระจกตาในส่วนที่ไม่มีน้ำตามาหล่อเลี้ยงจะแห้งและขุ่น ทำให้ตาบอดได้เช่นเดียวกัน

ภาพแสดงให้เห็นถึงกระจกตาที่ขุ่นมากจนทำให้ตาบอด เนื่องจากกระจกตาที่ขุ่นจะปิดกั้นแสงไม่ให้เข้าสู่ดวงตาได้

ที่มา : https://brucesegalmd.com/index.php/corneal-disease/

ตาแห้งมากสามารถใส่คอนแทคเลนส์ได้ไหม

ไม่แนะนำการใส่คอนแทคเลนส์นิ่มในผู้ที่มีปัญหาตาแห้งมาก เนื่องจากคอนแทคเลนส์นิ่มจะคอยดูดน้ำตาเพื่อทำให้ตัวเลนส์มีความอมน้ำอยู่เสมอ แต่สามารถใส่คอนแทคเลนส์พิเศษได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ คอนแทคเลนส์กึ่งแข็งกึ่งนิ่มขนาดใหญ่กว่าตาดำ (Scleral Lens) เนื่องจากเลนส์จะถูกออกแบบให้เก็บน้ำไว้ใต้เลนส์เพื่อหล่อเลี้ยงดวงตาอยู่ตลอดเวลา ทำให้กระจกตาไม่แห้งอีกต่อไป (การใส่ Scleral Lens เป็นการรักษาผู้ที่มีปัญหาตาแห้งมากที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง)

ภาพแสดงถึงการใส่ Scleral Lens จะเห็นว่าระหว่างบริเวณตรงกลางเลนส์ (Optic Zone) และกระจกตา (Cornea) จะมีช่องว่างเพื่อเก็บน้ำไว้ (Fluid Reservoir) ทำให้กระจกตาไม่แห้ง

ที่มา : https://mypremiereyecare.com/vision-care-products/scleral-contact-lenses/

อ่านตัวอย่างเคสคนไข้ใส่ Scleral Lens เพื่อแก้ไขปัญหาตาแห้งเพิ่มเติม (คลิก)